In veel kookboeken en keukenhandleidingen wordt het voorverwarmen van de oven aangeraden, maar het kan leiden tot aanzienlijke energieverspilling. In dit artikel onderzoeken we of deze aanbeveling altijd nodig is en wanneer je het gerust kunt negeren.
Waarom wordt voorverwarmen geadviseerd?
De meeste recepten geven specifieke tijden voor hoe lang een gerecht in de oven moet staan, en om die timing te kunnen volgen, is een constante temperatuur in de oven vereist. Omdat ovens op verschillende snelheden opwarmen, wordt vaak geadviseerd de oven vooraf te verwarmen. Dit is ook gebruikelijk voor diepvriesproducten zoals pizza’s en broodjes. Fabrikanten van kant-en-klaarmaaltijden geven deze aanwijzing vaak om klantklachten te voorkomen, maar de warmte die in de opwarmfase gegenereerd wordt, kan net zo goed de maaltijd bereiden.
Is voorverwarmen wel zo noodzakelijk?
De verrassende waarheid is dat je door de oven niet voor te verwarmen, tot wel 20% energie kunt besparen. Natuurlijk heeft het negeren van deze stap een nadeel: je zult moeten controleren of je gerecht al dan niet gaar is. Consumentenorganisaties geven aan dat het gebruik van de hete luchtfunctie in de oven energiezuiniger is dan de traditionele boven- en onderwarmte. Dit komt omdat je de temperatuur met 20 tot 30°C kunt verlagen zonder in te boeten op de kooktijd. Ook is het efficiënter om kleinere stukken vlees (minder dan 1,5 kg) op het fornuis te bereiden, aangezien het fornuis gemiddeld vier keer zuiniger is dan de oven.
Wanneer is voorverwarmen toch noodzakelijk?
Er zijn bepaalde soorten deeg die echt in een voorverwarmde oven moeten worden geplaatst, zoals soufflés, soezendeeg (zoals voor éclairs) en biscuitdeeg. Anders bestaat de kans dat ze inzakken of te kleverig worden.
Tip: Als je besluit te voorverwarmen, zorg er dan voor dat de oven leeg is. Overbodige bakplaten kunnen extra energie verbruiken.
Wanneer kun je voorverwarmen negeren?
Voor gebak, ovenschotels en brood is het vaak prima om de oven pas op te warmen terwijl het gerecht al in de oven staat. Bij gistbrood kan het zelfs voordelig zijn: de langzaam oplopende temperatuur geeft de gist een boost, wat resulteert in luchtiger brood.
In sommige gevallen is voorverwarmen dus zeker niet noodzakelijk en kun je zelfs energie besparen door het niet te doen.