Als het aan de inspectie ligt, kan een fles cola straks net zo duur aanvoelen als een biertje op een festival. Het statiegeld op plastic flessen wordt mogelijk fors verhoogd, naar 1 euro voor grote flessen en 50 cent voor kleine flesjes. Volgens onderzoek zou deze maatregel ervoor zorgen dat veel meer mensen hun flessen inleveren. Het lijkt een simpele oplossing, maar niet iedereen is enthousiast.
Onderzoek toont effect van hogere tarieven aan
Uit een rapport van Ipsos I&O, in opdracht van stichting Verpact, blijkt dat een verhoging van het statiegeld het inleverpercentage met 12 procentpunt kan verhogen. Dat is precies wat nodig is om het doel van 90 procent inzameling te halen, een eis van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Momenteel blijft het percentage steken op 78 procent, terwijl het vorig jaar nog maar 71 procent was.
De inspectie overweegt strenge maatregelen als de inzameldoelen niet worden gehaald. Hoewel de ILT zelf geen wetten kan maken, kan ze wel dwangsommen opleggen aan bedrijven die onvoldoende bijdragen aan de inzameling. Voorlopig wordt er gekeken naar een combinatie van maatregelen, waaronder een mogelijke uitbreiding van het aantal inleverpunten.
Kritiek van Verpact op de voorgestelde verhoging
Stichting Verpact, die verantwoordelijk is voor de inzameling van plastic flessen, is niet blij met het voorstel. Volgens hen is een forse verhoging van het statiegeld geen wondermiddel. Een studie van PwC toont aan dat het effect van hogere tarieven beperkt is. Zo zou een verhoging van 15 naar 25 cent voor kleine flesjes slechts 1 procentpunt extra inlevering opleveren. Zelfs bij een verhoging naar 50 cent voor kleine flesjes en 1 euro voor grote flessen blijft de stijging beperkt tot 4 procentpunt.
Verpact wijst daarnaast op mogelijke problemen, zoals hogere kosten voor bedrijven en praktische overlast. “Je wilt niet dat mensen straks afvalbakken gaan openbreken omdat er meer statiegeld op zit,” waarschuwde een woordvoerder. De organisatie pleit in plaats daarvan voor meer inleverpunten. Dit zou volgens hen efficiënter en goedkoper zijn. De inspectie heeft eerder geëist dat er tegen 2027 maar liefst 5.400 extra inleverpunten worden gerealiseerd.
Inspanningen van verkooppunten blijven achter
Een van de grootste obstakels voor meer inleverpunten is de terughoudendheid van verkooppunten. Veel winkels en supermarkten zien weinig in het plaatsen van extra machines of inleverstations, omdat dit ruimte en geld kost. Toch blijft de inspectie druk uitoefenen om dit te realiseren.
Ondertussen onderzoekt de ILT of de plannen van Verpact voldoende zijn om de inzameldoelen te halen. Een woordvoerder van de inspectie gaf aan dat er nog geen definitieve beslissing is genomen. “We willen een oplossing die werkt, maar we moeten ook kijken naar de kosten en de haalbaarheid.”
Toekomstige maatregelen in de strijd tegen zwerfafval
De druk om actie te ondernemen neemt toe. Met name milieuorganisaties dringen aan op een hogere inlevergraad om de groeiende berg zwerfafval tegen te gaan. Het is duidelijk dat er iets moet gebeuren om de inzameling van plastic flessen te verbeteren, maar hoe precies, blijft een punt van discussie.
Als de verhoging van het statiegeld wordt doorgevoerd, zal dit waarschijnlijk leiden tot meer inlevering. Maar het roept ook vragen op over de praktische gevolgen. Misschien dat een euro statiegeld voor een fles je even laat twijfelen of je écht die extra frisdrank nodig hebt. Of je nou kiest voor meer inleverpunten of hogere tarieven: de strijd tegen plastic blijft voorlopig een lastige puzzel.
Bron: Laatstenieuws