Anja keek met een mengeling van nostalgie en lichte frustratie naar de dampende oliebollenkraam op de hoek van de straat. Waar ze ooit als kind huppelend met haar moeder een zak oliebollen kocht voor een paar gulden, staat ze nu met een bonnetje in haar hand te rekenen hoe vaak ze deze maand nog boterhammen met pindakaas zal moeten eten. “Twee euro vijftig voor één oliebol,” verzucht ze. “Misschien moet ik mijn kerstboom ook maar verhuren, dan verdien ik dit feestje nog een beetje terug.”
De verdwenen charme van tradities
Voor Anja waren oliebollen meer dan een lekkernij; ze stonden symbool voor warme, betaalbare feestdagen. Vroeger kon je met een klein budget iedereen blij maken, herinnert ze zich. “Ik liep met mijn moeder altijd naar de kraam en voor een gulden kregen we een hele zak vol.” Tegenwoordig voelt het volgens haar alsof simpele tradities steeds meer veranderen in luxegoederen. “Een oliebol eten zou toch voor iedereen bereikbaar moeten blijven, niet alleen voor mensen met een dikke portemonnee.”
Ze begrijpt dat alles duurder wordt, van ingrediënten tot kraamhuur, maar kan het gevoel niet van zich afzetten dat sommige dingen gewoon betaalbaar zouden moeten blijven. “Het is alsof je wordt afgesneden van iets dat vroeger zo vanzelfsprekend was,” zegt ze.
Geen volwaardige vervanging
De buurvrouw van Anja heeft het probleem op haar eigen manier opgelost: ze bakt haar oliebollen zelf. Maar voor Anja is dat geen volwaardige vervanging. “Het gaat niet alleen om de smaak,” legt ze uit. “Het gaat om de geur die je al van ver ruikt, de gezelligheid bij de kraam. Thuis bakken mist gewoon die magie.” Toch denkt ze er wel over na om volgend jaar het recept eens uit te proberen, vooral als de prijzen blijven stijgen. “Al zal ik dan ook een paar spaarpotten moeten kapot slaan om een flesje olie te kunnen betalen.”
Alles wordt duurder
De prijs van oliebollen is voor Anja slechts een voorbeeld van hoe alles duurder lijkt te worden. “Van boodschappen tot energie, je kunt het zo gek niet bedenken.” Ze maakt zich zorgen over hoe tradities als deze voor steeds meer mensen buiten bereik raken. “Dit soort kleine dingen geven juist een beetje vreugde in donkere dagen. Als dat ook verdwijnt, wat blijft er dan nog over?”
Een klein geluksmoment
Ondanks de prijs weet Anja dat oliebollen nog steeds iets bijzonders voor haar betekenen. “Het is een klein stukje geluk, een herinnering aan betere tijden.” Toch vraagt ze zich af of ze er dit jaar nog eentje zal kopen. “Misschien sla ik het over,” zegt ze met een knipoog. “Dan heb ik volgend jaar een extra reden om ernaar uit te kijken. Of misschien kan ik me aansluiten bij mijn buurvrouw en een heuse bakwedstrijd organiseren.”
Voorlopig blijft ze hopen dat deze tradities weer dichterbij de mensen komen te staan. “Dat zou mijn grootste kerstwens zijn: een oliebol voor iedereen, zonder dat je daarna een lening hoeft af te sluiten.”
Bron: Mama’s en Oma’s